ویتامین D از مهمترین ویتامین های لازم برای بدن است که نوع D3 یا کلسیفرول آن اهمیت و کارایی بیشتری دارد وعملکرد آن شبیه هورمون های استروییدی است. بیشترین تاثیر این ویتامین بر روی استخوان ها است و این کار را با جذب بیشتر کلسیم و فسفر از روده انجام می دهد.
علت عدم جذب ویتامین D در بدن
بسیاری از افراد به میزان کافی ویتامین D3 دریافت نمی کنند و این در حالی است که اگر بطور روزانه و منظم در معرض نور خورشید قرار بگیرید امکان جذب ویتامین D3 وجود دارد اما از آنجا که بیشتر افراد مدت زمان زیادی از روز خود را در محیط های سربسته می گذرانند یا اگر در محیط های باز تردد دارند از کرم های ضد آفتاب استفاده می کنند، نمی توانند میزان مورد نیاز این ویتامین را جذب نمایند. به علاوه اینکه آلودگی هوا و کاهش تابش نور افتاب در فصل زمستان، جذب ویتامین D3 از طریق نور خورشید را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
کمبود ویتامین D3در چه افرادی شایع است؟
• افراد 50 سال یا بالاتر که پوستشان قادر به ساخت ویتامین D3 نبوده یا افرادی که کلیه آنها قادر به فعال کردن ویتامین D3 در بدن نیست.
• افرادی که نسبت به قرار گیری در معرض تابش نور خورشید محدودیت دارند، مانند افرادی که در محیط سر بسته کار می کنند و از مکمل های ویتامین D3 نیز استفاده نمی کنند.
• افراد با پوست تیره به خصوص خانم ها بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D3 هستند و این امر با عدم مصرف مکمل یا مواد غذایی حاوی ویتامین D3 تشدید می شود.
• افرادی که دچار کمبود آنزیم های پانکراس، بیماری کرون، فیبروز، کیستیک، بیماری سلیاک و بیماری کبدی هستند یا بخشی از روده یا معده خود را برداشته اند.
• کودکان و نوجوانانی که در معرض تابش نور خورشید قرار نمی گیرند و از خوردن روزی دو فنجان شیر اجتناب می کنند.
• کسانی که به شیر آلرژی دارند و به هر دلیلی شیر مصرف نمی کنند.
• افرادی که اضافه وزن دارند.
• افرادی که در شهرهای صنعتی و با هوای آلوده زندگی می کنند و به دلیل آلودگی هوا امکان دریافت و جذب مستقیم این ویتامین از طریق تابش نور خورشید را ندارند.
عوارض کمبود ویتامین D در بدن چیست؟
کمبود ویتامین D3باعث ضعف و خستگی، درد مفاصل، عفونت های مکرر، بیماری های قلبی عروقی، کاهش سیستم ایمنی بدن و افزایش خطر ابنلا به سرطان، دیابت، کاهش تراکم استخوان، کاهش کلسیم و فسفر خون، بیماری خود ایمنی و بیماری های مربوط به اعصاب و روان می شود.در صورت کمبود ویتامین D بدن قادر به جذب کلسیم مورد نیاز نخواهد بود.
همچنین ویتامین D3 از جمله ویتامین هایی است که جذب آن از طریق مواد غذایی کار بسیار دشواری است و به افرادی که از کمبود این ویتامین رنج می برند، به ویژه خانم های باردار و افرادی که اضافه وزن دارند، توصیه می شود از مکمل های ویتامین D3 استفاده کنند.
میزان مورد نیاز ویتامین D3 در روز
درمان بیماری های ناشی از کمبود کلسیم و ویتامین D3 مانند بیماری های لثه و دندان، پوکی استخوان، برخی سرطان ها و بیماری های قلبی و عروقی از جمله گرانترین درمان ها هستند و همچنین بنابر اعلام مرکز تحقیقات پوکی استخوان کشور، سالانه 51 هزار شکستگی لگن خاصره در کشور رخ می دهد که از این تعداد 50 درصد می میرند و بقیه تا آخر عمر زمین گیر می شوند.
مصرف 1000 واحد ویتامین D بصورت روزانه دوزی است که در کشور های اتحادیه اروپا بسیار بر آن تاکید می شود و این مقدار بسته به شرایط مختلف می تواند بیشتر شود. مثلا افزایش وزن باعث افزایش میزان نیاز ویتامین D می شود که دلایل فیزیولوژیک دارد.
بهبود بیماری های عصبی با ویتامین D3
آلزایمر یکی از بیماری های مربوط به زوال عقل است که باعث از دست رفتن حافظه شده و زندگی فرد را مختل می کند. همچنین ویتامین D3 و امگا 3 در پاک سازی پلاک های آمیلوئید مغز که با بیماری آلزایمر ارتباط دارد بسیار موثرند.
بر اساس مقاله چاپ شده در آمریکا، ویتامین D3 و امگا 3 به خصوص اسید چرب DHA نقش مهمی در کنترل التهاب و پاک سازی پلاک های آمیلوئید و پیشگیری از بیماری آلزایمر دارند. ساخت پلاک های آمیلوئید در مغز منجر به تخریب سلول های مغز و در نهایت مرگ خواهد شد. همچنین دانشمندان ثابت کردند که ویتامین D3 با بخش هایی از مغز مانند تفکر، یادگیری ارتباط مستقیم دارد.
از جمله موارد مصرف ویتامین D3، می توان به جلوگیری از بیماری خود ایمنی MS اشاره نمود. پارکینسون یکی دیگر از اختلالات عصبی پیش رونده (نورولوژیک) رایج است که 5 میلیون در جهان به آن مبتلا هستند و اینگونه پیش بینی شده است که این تعداد در سال 2030 دو برابر خواهد شد. با توجه به تحقیقات صورت گرفته ویتامین D3 در به تاخیر انداختن یا جلوگیری از ابتلا به بیماری پارکینسون و افسردگی نقش مهمی دارد.
حدود 30 درصد از افراد مبتلا به پارکینسون از اختلال ناشی و زوال عقل رنج می برند افزایش پلاسمای ویتامین D3 در این افراد باعث بهبود علایم شناختی و کاهش افسردگی می شود.
همچنین طبق تحقیقات انجام شده، کمبود ویتامین D3 در افراد مسن، احتمال به افسردگی را 11 برابر بیشتر می کند.
